MITOSIA

MITOSIA

7. MITOSIA ETA ZITOZINESIA (24, 25 orr.)

mitosia mikroskopioan ikusita

1. Zer da mitosia?.
2. Zein da mitosiaren helburua organismo zelulanitzetan?.
3. Eta zelulabakarretan?.

4. Bete taula:

MITOSI-PROZESUA
PROFASEA
METAFASEA
ANAFASEA
TELOFASEA

5. Zer gertatzen da zitozinesia prozesuan?.
6. Zergatik da desberdina animalia- eta landare-zelulatan?f.
7. Zer da fragmoplastoa?.
8. Zitozinesia:  

9. Bizi zikloaren zein fase irudikatzen da ondorengo grafikoan?

Zelula ugalketa eta zelula-zikloa

Astearterako galdetegia:

GALDETEGIA . Zel-ugalketa; zelula-zikloa (22,23 orr.)

1. Zein da zelula-ugalketaren helburua organismo zelulabakarretan?.
2. Eta organismo zelulanitzetan?
3. Zelula eukariotoetan zein mekanismo ezagutzen dituzu zelula zatitzeko?.
4. Zein mekanismo onddo-en kasuan?.
5. Eta protozooena kasuan?.
6. Zatiketa baino lehen zein mekanismotan kopiatzen da DNA molekula?.
7. Zure ustez  haztean ala ehunak berritzean, zein zelula-ugalketa mekanismoa dute zure organismoaren (gizakia) zelulek?.
8. Zer da zelula-zikloa?.
9. Bizi-zikloa deskribatzean, zein aldiak esberdintzen ditugu zelula eukariotoetan?.
10. Zein da luzeena?.
11. Zein alditan bikoizten dira zitoplasmako organuluak?. Guztiak?.
12. Zein fasetan?
13. Eta DNA?.
14. Nola deitzen da DNAren bikoizketa?.
15. Interfaseko zein fasetan hazten da zelula?.
16. Noiz bikoizten dira zentrioloak?.
17. Zein bi prozesu gertatzen dira zelula zatitzeko fasean?
18. Nola deitzen da nukleoa zatitzea?.
19. Eta nola deitzen da zitoplasma zatitzea?
20. Kopiatu koadernoan eta bete ondorengo eskema:

Nola ugaltzen dira zelula eukariotoak?

Zein zelula-ugalketa mekanismoak adierazten dira?

Zelula

Zelula eukariota eta prokariotoa



Kromosomak.

Galdetegia:

4.4. ZELULA-NUKLEOA. (18-19 orr.).

1. Zer da nukleo interfasikoa?.
2. Zer elementu antzematen dira nukleo interfasikoan?.
3. Hauetatik zein desagertzen dira zelula erdibitu bitartean?.
4. Nukleoa zitoplasmarekin komunikatzen al da?
5. Zeren bidez?.
6. Nola deitzen da nukleo-mintzaren barruan dagoen ingurune urtsua?.
7. Zer sintetizatzen da bertan?.
8. Zelula-zikloan zein nukleoa irudikatzen da argazkian?. Jarri izenak.

9. Zein forma du nukleoloa?.
10. Beti ikusten da?.
11. Zenbat daude?.
12. Zein da bere osaera?.
13. Zein da bere funtzioa?.
14. Zein da kromatinaren osaera?
15. Noiz ikusten dira kromosomak zelulan?.
16. Zenbat kromosoma ditu zelula batek?.
17. Zer da kromosoa bat?.
18. Zenbat kromatida ditu kromosoma bakoitzak?..
19. Nolako itxura dute?.
20. Eta nolako informazio genetikoa?.
21. Zer ikusten da ondorengo irudian?.

22. Zenbat kromosoma dute giza espezien gizonezkoek?.
23. Eta emakumeek?.
24. Kromosoma homologoak identikoak dira?.
25. Zer esan nahi du zelula bat diploidea izateak?
26. Noiz da zelula bat haploidea?.
27. Nolakoak dira (kromosoma kopurua kontuan hartuta) giza zelulak?. Guztiak?.
28. Zenbat kromosoma dituzte giza zelulek?. Guztiek?.
29. Zer da kariotipoa?.

DENBORA GEOLOGIKOA. EGUTEGIA.

Egutegia egiteko web-orriak:


DENBORA GEOLOGIKOA. SIMULAZIOA

ORIGEN DE LA TIERRA. (dokumentala).

COMO SE HIZO LA TIERRA. (dokumentala).

HAINBAT GALDERA.

Kaixo ikasleok,

galdera hauei buruzko informazioa bilatu, irudiak, argazkiak,,,, eta zuen zalantzekin eta aportazioekin konpartitu komentarioen bitaztez:

1. Zer organismo mota dira zianobakterioak?. Zer metabolismo mota dute?. Zer sortzen dute, eta zein ondoriorekin?.
2. Zer dira estromatolitoak?
3. Wegener deskribatu zuen Pangea superkontinentea zein ERA-takoa zen?. Kokatu bere eboluzioa egutegi geologikoan (badaude irudiak).
4. Pangea baino lehen, ba al zegoen litosfera kontinentalarik?

Gogoratu, komentarioak egiterakoan identifikatu zaitezte!!!.

Mapa topografikoan kalkulatutako distantziak:

(distantziak nik emandako kopian neurtu)

D eta E puntuen arteko distantzia kalkulatzeko:

Bi puntuak kota berean daudenez, erregelarekin mapan bi puntuen arteko distantzia neurtuko dugu.

D eta E puntuen arteko distantzia  3,3 cm-koa da.

Eskala 1:10000  izanda;

mapako 3,3 cm-ko distantzia,  errealitateko 33000 cm-koa da; beraz, D eta E puntuen arteko distantzia 330 m-koa da.

D eta C puntuen arteko distantzia kalkulatzeko:

-Bi puntuak kota desberdinean daude.

-Mapa topografikoan distantziakidetasuna 20-koa da.

-D puntuaren kota 620 m-koa bada,

-C puntuaren kota 760m koa bada,

Liburuak, 185 orrialdean, esaten duen bezala:  “puntuak kota ezberdinetan badaude, haien arteko benetako distantzia triangelu angeluzuzen baten hipotenusa izango da; kateto bat puntu batetik bestera horizontalean (planoan) doan distantzia izango da eta beste katetoa, koten arteko aldea.

Gure triangeluan h D eta C puntuen arteko distantzia da.

-b2, koten arteko aldea: 760m - 620m = 140 m.

-a1 bi puntuek mapan duten distantzia da; 3,7 cm.

-Eskala 1:10000 bada,

-3,7cm planoan, 37000 cm dira errealitatean.

-Hau da, 370 m.

-Beraz, h:

h2 = 3702 + 1402

-D eta C puntuen arteko distantzia 395,6 m-koa da.